Hen Galan |
Set
mis Mawrth 2015 March set |
|||||||
|
Dyma
set o alawon ar gyfer yr Hen Galan sydd yn dal i gael ei gofio gan bobl
yn ardaloedd wledig ar Ionawr 13eg fel canlyniad newid i'r calendr
Gregoraid yn yr 17fed ganrif, pan gollwyd 12 diwrnod allan o'r calendr
ac ychwanegwyd blynyddoedd naid pob 4 blynedd i gadw trefn. Hen arferiad Nos Galan oedd ymweliad y Fari Lwyd - penglog ceffyl a gwisg wen odano yn cuddio dyn sy'n ei rheoli. Mae'r Fari a'i gofalwyr yn curo ar ddrws y tŷ ac yn gofyn am fynediad trwy ganu eu cerdd ac mae'r rhai o fewn y tŷ yn ateb y gerdd, y Fari yn ateb yn ôl a'r Pwnco hwn yn parhau nes i'r trigolion naill ai fethu ateb neu roi'r gorau iddi, gan groesawu'r Fari a'i chriw sydd wedyn yn canu eu cân 'Blwyddyn Newydd Dda' ac yn cyd-ddathlu. |
This
is a set of Tunes for Hen Galan, the
old Welsh New Year which is still celebrated on January 13th which
became January 1st when Britain changed from the Julian to the
Gregorian calendar and the first12 days of the year were ignored and
leap years introduced. The Mari Lwyd (Grey Mare) is a very old Welsh custom - a man coveredin a white cloth holding a decorated horse's skull as its head calling with helpers at the door of a house and singing a traditional request asking for admission; those in the house answer the verse with one of their own and the process, know as Pwnco, continues until those in the house open the door to welcome the party of guests who then wish them Blwyddyn Newydd Dda' - a Happy New Year and celebrate together. |
Hen Galan Old New Year's Eve |
![]() |
![]() |
![]() |
|
Cân y Fari Lwyd The Mari Lwyd Song |
![]() |
![]() |
![]() |
|
Blwyddyn
Newydd Dda |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Nos
Galan |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Alawon
Hen Galan |
|
|
![]() |
Cenir y gân gan y
rhai sy'n ceisio mynediad Cenir yr ateb gan y rhai tu fewn i'r tŷ Mari group sings the song, house group answers (ateb) 1. Wel dyma ni'n dywad, Gyfeillion
diniwad,i ofyn (o)s cawn gannad (x3) i ganu.
Ateb 1. Rhowch glywed, wyr doethion, Pa faint y'ch o ddynion A pheth yn wych union (x3) Yw'ch enwau? 2. Os na chawn ni gannad, Rhowch glywad ar ganiad Pa fodd mae'r 'madawiad (x3) Nos heno. Ateb 2. Rhowch glywad, wyr difrad, O ble'r y'ch chi'n dwad, A pheth yw'ch gofyniad (x3) Gaf enwi? 3. Ni dorson ein crimpa Wrth groesi'r sticila I ddyfod tuag yma (x3) Nos heno. Ateb 3. `Dyw wiw i chi sgwto A chwnnu'r latsh (h)eno Wa'th prydydd diguro (x3) Wyf inna'. 4. Os aethoch rhy gynnar i'r gwely'n ddialgar, 0 codwch yn hawddgar (x3) Nos heno. Ateb 4. Mi gwnnes o'r gwely Gan lwyr benderfynu Y gwnawn i dy faeddu (x3) di'n foddau 5. Os oes yma ddynion All dorri anglynion, Rhowch glywad yn union (x3) Nos heno. Ateb 5. I ffwrdd a chwi'r Iladron Ewch ymaith yn union Ni chewch chi yn hylon (x3) fy ngwelad 6. Y dishan fras felys A phob math o sbeisys 0, torrwch hi'n rhatus (x3) Y Gwyla Ateb 6. Mi ganaf am flwyddyn Os caf Dduw i'm canlyn Heb ofni un gelyn (x3) Y gwylia. 7. 0 tapwch y baril a llengwch a'n r(h)ugul; Na rannwch a'n gynnil (x3) Y Gwyla |
|